Od niedawna terapia genowa dziedzicznych chorób siatkówki jest rzeczywistością. W niniejszej pracy dokonano przeglądu literatury omawiającej wyniki dotychczasowych badań klinicznych polegających na zastosowaniu terapii genowej we wrodzonej ślepocie Lebera (Leber congenital amaurosis − LCA) typu 2.
Wrodzona ślepota Lebera to ciężka, genetycznie uwarunkowana dystrofia pręcikowo-czopkowa. Najczęstsze mutacje prowadzące do jej wystąpienia dotyczą genów: CEP290, GUCY2D, CRB1, RDH12, RPE65. Najczęściej badaną do tej pory mutacją prowadzącą do wrodzonej ślepoty Lebera jest mutacja w genie RPE65. Białkowym produktem tego genu jest izomeraza retinoidów – RPE65, enzym wykazujący ekspresję w komórkach nabłonka barwnikowego siatkówki i biorący udział w cyklu retinoidowym. Pacjenci z niedoborem RPE65 wykazują brak 11-cis-retinalu, co powoduje zaburzenie funkcjonowania i utratę komórek światłoczułych, co w efekcie może prowadzić do ślepoty.
Celem terapii genowej wrodzonej ślepoty Lebera jest przywrócenie działania cyklu retinoidowego, a w konsekwencji przywrócenie funkcjonowania komórek fotoreaktywnych (zwłaszcza czopków) i zahamowanie ich utraty.
Funkcjonalny gen RPE65 wprowadzany jest do komórek nabłonka barwnikowego siatkówki, za pośrednictwem rekombinowanego wektora wirusowego lub niewirusowego, zawierającego cDNA ludzkiego genu RPE65, w postaci iniekcji podsiatkówkowej. W pracy przedstawiono wyniki badań przedklinicznych i klinicznych I i II fazy nad terapią genową wrodzonej ślepoty Lebera oraz wyniki badania klinicznego III fazy, stanowiącego przełom w terapii genowej dziedzicznych chorób siatkówki.
To ostatnie badanie oceniało skuteczność i bezpieczeństwo stosowania produktu voretigene neparvovec, zawierającego wektor konstruowany w oparciu o genom wirusów związanych z adenowirusami typu 2 (adeno-associated virus type 2 – AAV2), mieszczący w sobie cDNA ludzkiego genu RPE65 (AAV2-hRPE65v2).
W pracy przedyskutowano także wyzwania stojące przed poradnictwem genetycznym w świetle najnowszych osiągnięć naukowych oraz dalsze kierunki badań.
